Hội thảo Gặp gỡ mùa thu 2019 “Kiến trúc với phát triển Nông thôn”

22/04/2021 bởi adm@adm

Khu vực nông thôn đóng vai trò hết sức quan trong đối với quá trình phát triển của Việt Nam. Nước ta hiện nay có trên 60% lao động làm nông nghiệp sống ở nông thôn, vì vậy giải quyết tốt vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn (tam nông) là nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị, đòi hỏi phải sử dụng đồng bộ như chính sách nhà nước và giải pháp có liên quan đến nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều địa phương.

Trong bức thư tháng 8 năm 1948 gửi tới hội nghị đầu tiên KTS, chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Hội nghị chú trọng đặc biệt tới vấn đề nhà ở tại thôn quê, tìm ra những kiểu nhà giản dị và cao ráo, sáng sủa và rẻ tiền”, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Bác Hồ với nông thôn Việt Nam.

Ngay từ đại hội toàn quốc lần thứ IV năm 1976, Đảng ta đã ban hành chính sách đầu tiên về phát triển nông nhiệp, nông thôn. Hội nghị lần thứ 7 của Ban chấp hành Trung ương khóa X đã ban hành Nghị quyết 26 về công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới, là công việc mang tính tiền đề, có tầm quan trọng trước mắt và lâu dài với việc xây dựng nông thôn mới.

Ngày 16 tháng 8 năm 2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1600/QĐ-TTg về phê duyệt chương trình mục tiêu Quốc gia và xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 – 2020, trong đó có nội dung quy hoạch xây dựng nông thôn mới; ngày 07 tháng 5 năm 2018 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 490/QĐ-TTg về phê duyệt Chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2018.- 2020, là chương trình phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát triển nội lực và gia tăng giá trị. Và gần đây là quyết định của Bộ chính trị về việc đánh giá 10 năm thực hiện chủ trương xây dựng nông thôn mới để mở ra hướng mới cho phát triển nông thôn.

Thực hiện chủ trương của Đảng, nhà nước, Chính phủ, Hội Kiến trúc sư Việt Nam từ khi thành lập tới nay luôn coi kinh tế nông thôn và phát triển nông thôn là một trong những việc quan trọng và xuyên suốt, thể hiện trong nhiều hoạt động đa dạng:

• Khuyến khích, động viên kiến trúc sư trong cả nước tham gia, đóng góp những sáng tác kiến trúc tốt cho kiến trúc nông thôn.
• Lý luận phê bình: với nhiều bài viết giới thiệu tác giả, tác phẩm, chia sẻ kinh nghiệm trong nước và quốc tế, phê bình những xu hướng kiến trúc không phù hợp… trong việc quy hoạch và thiết kế nông thôn hiện nay.
• Mở nhiều cuộc thi theo những hoàn cảnh khác nhau tìm kiếm những ý tưởng đề xuất phù hợp về văn hóa, bản sắc, cảnh quan các vùng trong cả nước, từ đó kiến trúc sư có thể áp dụng vào thiết kế tại địa phương của mình.
• Tổ chức nhiều cuộc hội thảo, tập huấn về kiến trúc nông thôn đặc biệt là đồng bằng bắc bộ và đồng bằng sông Cửu long nhằm trao đổi kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm… cho một số đông anh em kiến trúc sư trong cả nước.

Những hoạt động của Hội Kiến trúc sư trong những năm qua với phát triển nông thôn là những công việc thiết thực, sát với thực tế, những đề xuất ứng dụng được ngay và có hiệu quả, được Bộ Xây dựng chấp thuận.

Qua 10 năm thực hiện việc xây dựng nông thôn mới, đánh giá về quy hoạch và kiến trúc nông thôn hiện nay có thể nhận thấy:

• Quy hoạch đi trước một bước, quy hoạch làm được hạ tầng kỹ thuật và xã hội nhưng dự báo quy hoạch chưa chính xác, chất lượng quy hoạch chưa cao, khó nhận diện hình ảnh kiến trúc nông thôn: thiếu bản sắc kiến trúc, cảnh quan nông thôn bị “xâm lấn” bởi kiến trúc hiện đại của đô thị.
• Từ trước tới nay chúng ta mới làm chức năng của kiến trúc sư là nghiên cứu kiến trúc truyền thống, bố cục, đặc tính của ngôi nhà và cụm nhà đề người dân có nhà ở và làng có quy hoạch hợp lý nhưng chưa giúp họ giảm nghèo và cải thiện mức sống.

Bây giờ làm cho ngôi nhà sống lại, đậm nét quê nhưng thích nghi với cuộc sống mới tiện nghi, sạch sẽ, hiện đại, hấp dẫn với khách du lịch trong và ngoài nước, không chỉ là ngôi nhà mà bằng cảnh quan và các hoạt động tạo cơ hội cho người dân cải thiện thu nhập qua sử dụng ngôi nhà mình cùng với các dịch vụ cho khách. Nâng cao đầu tư, mở rộng giao lưu từ đó neo giữ người dân không bỏ quê, ở lại xây dựng cuộc sống mới.

• Bước vào giai đoạn mới của xây dựng nông thôn mới đặt vấn đề phát triển nông thôn gắn với phát triển sản phẩm nông nghiệp, thấy rằng nhận thức và vai trò của kiến trúc sư cần có sự thay đổi: đã qua giai đoạn vai trò của quy hoạch, kiến trúc tham gia sâu vào đời sống thực tế ở nông thôn mang lại hiệu quả không cao về các mặt: đời sống, sản xuất, văn hóa, kiến trúc… Phải quan niệm lại CỘNG ĐỒNG? cần có sự tham gia trực tiếp của cộng đồng, họ là chủ nhân và nếu đạt được mục đích chung thì sẽ thành công, vì vậy sự tham gia cùng tác động là rất quan trọng.

Sứ mệnh của kiến trúc sư trong chương trình này:

• Tham gia hỗ trợ phát triển kinh tế của nông dân, nông thôn thông qua công việc của mình.
• Tạo ý tưởng, không gian sống trong quy hoạch, kiến trúc, cải thiện nâng cấp ngôi nhà, hướng dẫn người dân tự làm theo hướng: tiện nghi, sạch, rẻ tiền, bình dị, giầu cảnh quan, giữ được giá trị văn hóa truyền thống.
• Quảng bá tuyên truyền những cách làm tốt, những sản phầm mang lại hiệu quả kinh tế cao, những con người có thể không phải kiến trúc sư… có những thiết kế công trình, cụm công trình tốt, có tâm đức cống hiến cho công trình.

Hội thảo gặp gỡ mùa thu tháng 11 – 2019 lần này để chia sẻ với các kiến trúc sư, nhà quản lý các cấp, nhà đầu tư…:

• Giới thiệu các điển hình phát triển nông thôn mới, mô hình phát triển sản phẩm nông nghiệp gắn với du lịch nông thôn mang lại giá trị về kinh tế và kiến trúc.
• Chia sẻ kinh nghiệm từ quốc tế và trong nước về tổ chức thực hiện, tham gia của kiến trúc sư trong việc thực hiện làm du lịch nông thôn và thiết kế kiến trúc nông thôn.
• Gửi thông điệp: bản sắc kiến trúc dựa vào địa phương (dân tộc, vùng miền…) thông qua hình ảnh kiến trúc và sinh hoạt văn hóa, có giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống thì kinh tế sẽ phát triển bền vững. Mọi sự thành công cần có sự vận động của nhiều tác nhân tham gia đặc biệt người dân địa phương, khuyến khích kiến trúc sư và bà con cùng tham gia. Kiến nghị cơ quan quản lý nhà nước có chế độ đặc biệt thông qua Thông tư hướng dẫn về thuế, các khoản thu, thiết kế phí, chế độ khen thưởng… cho những người tham gia. Mỗi kiến trúc sư hãy tham gia chính sách này thông qua công việc của mình, hoàn thành trách nhiệm với xã hội, cộng đồng… góp phần thực hiện thành công chính sách của Đảng, chính phủ, xây dựng nông thôn mới đậm đà bản sắc văn hóa, đời sống bà con nông dân được nâng cao.

 

Kỷ yếu Hội thảo Gặp gỡ mùa thu 2019

sach-ky-yeu-29.10.2019

Viện Kiến trúc.