TRƯỜNG THPT CHUYÊN VĨNH PHÚC, TP VĨNH YÊN

20/06/2022 bởi adm@adm

KTS. Phạm Trung Hiếu, Đại học Kiến trúc Hà Nội

GIẢI VÀNG – Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia 2021

Thể loại Kiến trúc công cộng – Hạng mục công trình trường học/bệnh viện

Năm xây dựng: 2018
Năm hoàn thành: 2020
Địa điểm xây dựng: Xã Định Trung, Tp Vĩnh Yên, Tỉnh Vĩnh Phúc
Diện tích khu đất: 65,648 m2
Diện tích xây dựng: 14,647 m2
Tổng diện tích sàn: 27,024 m2

Điều gì đã làm nên sự thành công cho tác phẩm này? ấn tượng khá rõ ràng là ở đó đã tạo được cảm xúc thanh thoát và tươi trẻ của một trường học. Ở đây tác giả không nhằm tìm sự khác lạ về cấu trúc so với loại hình trường học truyền thống, nhưng cách làm đã tạo nên ấn tượng tích cực thành công về tạo tính riêng. Bên cạnh đó, toạ lạc trên một khu đất có địa hình “đồi bát úp” trung du, điều này đã được tôn trọng khai thác, tổ chức không gian tầng bậc, phân khu chức năng khoa học, mang đến một khung cảnh chung hài hòa.

Sinh động từ sự đơn giản được xem là thủ pháp cốt lõi thể hiện tư tưởng của đồ án. Nổi bật là cách bố cục phổ thông với trục hành lang trung tâm, trục này cũng đóng vai trò là trục không gian giao lưu kết nối mọi hoạt động của trường, nhưng không ảnh hưởng đến tính độc lập, riêng biệt của các nhóm thành phần chức năng. Đây có thể xem là một đặc thù khó dung hòa của kiến trúc trường học mà đồ án này đã làm được.

Nhận xét của Hội đồng Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia 2021.

Cơ sở Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc tại Thành phố Vĩnh Yên là một tổ hợp đào tạo và phát triển giáo dục lớn. Vì vậy, giải pháp quy hoạch- kiến trúc sẽ phải góp phần thể hiện được vị thế của một thực thể lớn đang trong quá trình phát triển cả về lượng lẫn về chất. Là cơ cấu quy hoạch tạo lập, tiến tới khẳng định vai trò như một cơ sở giáo dục mũi nhọn trong cơ cấu quy hoạch chung, tổ hợp công trình Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc cần xác lập được ảnh hưởng quan trọng của mình trong tổ chức tổng thể không gian kiến trúc của
vùng đô thị.

Ý đồ chính của phương án quy hoạch tổng thể Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc là dùng thủ pháp Khối lỏng đô thị gắn kết hòa quyện hình thái tự nhiên rất sinh động của thực địa để tạo ra hình thức chính của quần thể công trình. Với ý đồ này, đơn vị tư vấn đã dựa vào thế đất, hướng gió chủ đạo Đông Nam và hình thái của đường phân thủy, kết hợp với cấu trúc công năng của công trình để thiết kế quy hoạch. Từ ý đồ và thủ pháp như trên, đơn vị tư vấn đưa ra giải pháp Tổng mặt bằng Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc được bố cục theo dạng liên hợp, quy hoạch thành nhiều lớp không gian, xen kẽ các lớp : Công trình – Cây Xanh – Mặt nước – Công trình, từ ngoài quốc lộ 2B dẫn dắt vào trong quần thể. Có thể chia tổng thể thành 03 lớp chính :
– Lớp đầu tiên có khối tích lớn nhất giáp dải cây xanh cách ly áp đường quốc lộ bao gồm các khối công năng chính phục vụ học tập, hành chính quản trị, hội trường…
– Lớp thứ 2 chính là dải thung lũng được hình thành tự nhiên của địa hình, sẽ được sử dụng cho các chức năng : thể thao ngoài trời, cây xanh, mặt nước, sân đường…
– Lớp thứ 3 dành cho chức năng : ký túc xá, nhà ăn, cafe sách … các chức năng này được bố trí từ thấp đến cao sao cho tương ứng quy mô với địa hình tự nhiên.

GIẢI PHÁP TỔ CHỨC HÌNH THỨC KIẾN TRÚC CỤ THỂ.
Sảnh chính.
Sảnh chính công trình cao tương đương khối 3 tầng, mặt bằng hình chữ nhật, không gian rỗng được giới hạn bởi khối học và khối hiệu bộ, trong lòng khoảng không gian thông suốt 03 tầng rộng 2000 m2 có thể tổ chức được các sự kiện lớn cho cả trường. Sảnh chính là đầu mối giao thông, hành lang rộng 9m, cầu thang bộ được bố trí đều ở 02 đầu hồi các khối đảm bảo liên hệ thuận lợi theo phương đứng và phương ngang. Bố cục mặt bằng dựa trên hệ lưới cột chủ đạo là: (8,4m x 8,4m). Tầng 1 của công trình được bố trí thoáng để liên hệ với quảng trường trung tâm và kết nối không gian trong ngoài nhà. Tầng 1 ở lối vào chính được bố trí Đại sảnh rộng 5 bước cột: tạo ấn tượng hoành tráng tương xứng với ngưỡng cửa một trường Chuyên của Tỉnh.
Giải pháp bố cục hình khối cô đọng, trau chuốt, mạch lạc cũng như việc xử lý kiến trúc tạo nhịp điệu mặt đứng công trình kết hợp với điểm nhấn tại khu vực đại sảnh chính đã tạo được dấu ấn đặc trưng cho khối công trình lớn ở vị trí đầu tiên với trường.
Phong cách kiến trúc hiện đại của công trình được kết hợp với các lớp không gian đan xen Trong – Ngoài, vật liệu hoàn thiện áp dụng công nghệ hiện đại: Kính điện sắc chuyển hóa năng lượng và hệ lam chắn nắng tự điều tiết kết hợp hài hòa đảm bảo tính Thẩm mỹ bền vững cho công trình.

Hội trường.
Công trình cao ngang khối Hiệu bộ 03 tầng hình hộp chữ nhật, có diện tích 1100 m2. Hội trường đáp ứng 500 chỗ, có các sảnh đón 3 phía : trước, hai bên. Sảnh chính ăn vào một phần không gian tầng 1 nhà Hiệu bộ, gắn kết bởi không gian thông tầng hình tròn. Sảnh chính tầng 2 của Hội trường cũng kết nối bằng hành lang với khối quản lý tạo điều kiện thuận lợi về giao thông.
Hình khối công trình vững chắc, cô đọng. Vật liệu betong trần được sử dụng tại đây để tăng hiệu quả khối và khai thác sự tương phản về khối, vật liệu nhưng hài hòa về bố cục, nhịp điệu của những tuyến thẳng trên mặt bằng. Hội trường có kết cấu khung cột BTCT, mái được thiết kế dàn thép phẳng vượt khẩu độ lớn.

Khối phòng học.
Khối phòng học cao 03 tầng, được chia thành 07 đơn nguyên lớp học, các đơn nguyên này được bố trí vuông góc với tuyến giao thông chính của tổng thể. Các khối được bố trí hành lang bên, đầu hồi quay ra hướng Đông-Tây, tránh hướng nắng xấu. Khoảng cách giữa các đơn nguyênlà 21m, đảm bảo cho gió Đông-Nam đi qua tạo thông thoáng. Hành lang rộng 3,0m, cầu thang bộ được bố trí đều ở 02 đầu hồi các khối đảm bảo liên hệ thuận lợi theo phương đứng và phương ngang Hình khối công trình hiện đại, súc tích, cô đọng. Các mặt diện sử dụng nhiều phân vị ngang tăng độ Tĩnh cho khối học, riêng khu sảnh tầng ở gian giữa mặt đứng chính các đơn nguyên học được tổ hợp không gian cây xanh so le, tạo bóng mát và tạo điểm nhấn cho công trình. Mặt bên bố trí nhiều diện đặc và lam chắn nắng để giảm thiểu bức xạ hướng Đông-Tây, tuy nhiên vẫn tạo được nhip điệu trên mặt đứng hòa nhập với tổng thể.

Thư viện
Thư viện được bố trí ở trung tâm của tổng thể, là điểm nhấn trung tâm. Mục đích thiết kế là đề cao Văn hóa Đọc trong các bạn học sinh. Hình khối của Thư viện được tính toán vừa làm không gian kết nối 02 bên địa hình, vừa kết nối 02 phần chức năng chính là Khối học và khối KTX, với những ý đồ đó Thư viện được thiết kế như 01 cây cầu bắc qua thung lũng nối hai triền đồi, thân cầu uốn cong tạo khoảng trống lớn bên dưới đảm bảo gió Đông Nam luồn qua thông thoáng cho các dãy nhà học phía sau, đồng thời tạo những khuôn nhìn
ấn tượng từ sân trường. Góc nhìn từ phòng đọc chính được ưu tiên nhìn ra lõi xanh của trường, nơi cây xanh phủ bóng trên thảm cỏ công viên – tạo thành 01 không gian giàu cảm xúc. Quy mô diện tích và số đầu sách đảm bảo yêu cầu của nhiệm vụ thiết kế, đồng thời tạo dựng được 01 ấn tượng mới mẻ cho hạng mục Thư viện trường trong lòng các bạn học sinh.

Nhà Thi đấu đa năng, Bể bơi có mái.
Hai công trình giáo dục thể chất được tích hợp chung dưới mái vòm không gian vượt khẩu độ lớn 36m. Khu nhà thi đấu đa năng đáp ứng 200 chỗ, bể bơi có mái đáp ứng 390 chỗ. Hình khối kiến trúc phản ánh đúng tính chất khỏe khoắn của cấu trúc kết cấu, bề mặt mái và cạnh bên phủ nhôm bóng và kính trong suốt, tạo nên ấn tượng mạnh mẽ đúng tính chất của công trình TDTT trong khuôn viên trường. Sảnh được bố trí chung có lối vào từ 2 phía tạo điều kiện tiếp cận tốt nhất cho học sinh.

Ký túc xá, Nhà ăn.
Là nơi ở của 750 học sinh và 48 giáo viên, KTX được quy hoạch hạn chế ảnh hưởng của nắng Đông-Tây. Được chia thành 04 đơn nguyên, diện tích 1500m2/đơn nguyên, cao 05 tầng, lưới cột (7,2m x 8,5m). Dạng nhà hành lang bên và hành lang giữa, chiều rộng trung bình 3m. Đơn vị tính toán là các phòng ở khép kín, mặt bằng mỗi tầng có 32 phòng ở. Sức chứa đáp ứng nhu cầu của trường.

CÔNG NGHỆ SỬ DỤNG TRONG THIẾT KẾ VÀ THI CÔNG CÔNG TRÌNH.
Với những yêu cầu kiến trúc như trên cần sự hỗ trợ đắc lực của công nghệ mới có thể đạt được sự hoàn mỹ và truyền tải đầy đủ ý đồ thiết kế.
Trong quá trình thiết kế, đội ngũ tư vấn sử dụng những phần mềm giả lập môi trường để kiểm tra phản ứng của công trình với tự nhiên nhằm đem lại môi trường học tập thân thiện tại trường Chuyên Vĩnh Phúc, thỏa mãn ý đồ kiến trúc và đảm bảo thiết kế bền vững Đa số các công trình trong quần thể sẽ được thiết kế xây dựng với hệ kết cấu chính là hệ kết cấu khung chịu lực BTCT, sàn các tầng và móng đổ BTCT toàn khối. Các công trình như nhà học nghệ thuật, thư viện có nhịp lớn nên sử dụng kết cấu bê tông ứng lực trước, nhà thi đấu có mái dùng hệ kết cấu dàn thép liên hợp vượt khẩu độ lớn. Khối lớn học sử dụng kết cấu sàn bóng kết hợp với thép cường độ cao tạo không gian lớn, phù hợp với công năng và hệ thống điện nước đi kèm.
Tường ngăn và tường bao che các công trình xây chèn gạch.

Một số hình ảnh thực tế công trình